شانزده شهریور هزار و سی‌صد و هشتاد‌ و دو. هفت جعبه گلابی خریده می‌شود به نیت نذر. به نیت عمل به وعده، قرارداد کوچکی با خدا. این صد کیلو گلابی نذر شده بود که از بهای فروش تکه طلایی خریداری شود که گرچه روزگاری عزیز می‌نمود، اما حالا دیگر نیازش نبود از آن رو که گیر و بندی شده بود به دست و پا این قطعه خرد. شانزده شهریور، به شکرانه بر آورده شدن حاجت این بی‌نیازیست. نذرکرده بودم که به جای خوراک‌ها و نشانه‌های آشنای مرسوم، اجرایی را وقف این نذر کنم زیر آسمان و در گذرگاه عامه. که نذورات همیشه با خود آیینی داشت و ادایش را به مثابه یک اجرا در ذهن داشتم.

در سایه مسجدی ادا می شود این نذر. در سایه مسجد من، تنها مسجد بی‌گلدسته، زیر آسمان نقش جهان، رو به عالی قاپو که روزگاری کاخ پادشاهی بوده است و زنان حرم بی بهره از آسمان از راهی زیرزمینی به این مسجد می‌آمدند. «شیخ لطف‌اله» تنها مسجد خاص زنان است در جهان اسلام که از دو عنصر مردانه منار و زنانه گنبد، تنها گنبد را دارد، بی‌مناره. هندسه ساده مربع‌شکلی فضای داخلش را می‌سازد و پنجره‌های کاشی‌کاری مشبک شعاع‌های نور را کج‌راه می‌فرستد به داخل. شکوه و جبروتی ندارد و زیبا و آرام است که خورند زنان باشد که می‌بایست آرام می‌بودند و صبور و زیبا.

نیم سایه‌های عصر شهریور. مسجد شیخ لطف‌اله، اصفهان.

کرباسی ده متری گسترده می‌شود برابر ورودی مسجد. هفت جعبه گلابی، تازه و پاک شسته چیده می‌شوند بر آن به قصد نذر. مردم با اندک و بیش پرسشی دور و بر سفره پرسه می‌زنند، در انتظار تعارف. گلابی‌ها روی کرباس رها می‌شوند، چیده می‌شوند و قل می‌خورند در نیم سایه‌ها، با گودی لوند کمر‌گاهشان، شاعرانگی بی‌اطوار و خاموش زنانه‌ای که در شکل اندام خود دارند.

ما آماده‌ایم، من و گلابی‌ها و دوستانم که راهی نه چندان کوتاه را از تهران با من آمده‌اند. به تعارفی جماعت خم می‌شوند روی کرباس. هریک سهمی می‌برند به قدر نیش کشیدن یا سبد و چادر و دامن پر کردن. به چشم برهم زدنی سفره خالی می‌شود، همه گلابی‌ها می‌روند، آنها که لک دار بودند حتی.

 اندک زمانی بعد‌تر، بنای شیخ لطف الله می‌ماند و کرباس خالی که باد می‌بردش.

در شهریور ۱۳۸۲ این پرفورمانس در فضای عمومی مقابل مسجد شیخ لطف‌اله، در میدان نقش جهان اصفهان توسط ژینوس تقی‌زاده اجرا شد. این اجرا یکه از نذرهای سه‌گانه‌ایست که او قصد اجرایش را دارد. زمان دو اجرای دیگر منوط به برآورده شدن آن حاجت است. طبق باوری کهن برای برآورده شدن، هرگز از حاجتی که نذر برای آن انجام می‌شود نباید سخن گفت.

fa|en

گالری تصاویر “اجرایی به نذر، نذری برای اجرا “

View More